Niezastąpiony napar z pokrzywy

Działanie pokrzywy kiedyś doceniano w medycynie ludowej wielu regionów Europy i Azji. Dziś traktowana jest jako chwast, niechciany gość ogródka. Nie docenia się jej obfitości w mikroelementy, witaminy, kwasy organiczne i związki aminowe.

Pokrzywę można przyjmować pod wieloma postaciami. Począwszy od nalewki z pokrzywy, poprzez sok i wyciąg, a skończywszy na potrawach i herbacie. Do ich przyrządzenia najczęściej wykorzystuje się liście. Jest to potworne marnotrawstwo, ponieważ zarówno łodygi jak i kłącza zawierają duże pokłady substancji aktywnych.

Osobiście doradzam, żeby liście zostawić na płukanki i napar z pokrzywy, a soki i nalewki przygotowywać z łodyg i kłącza. Pozwoli to nam optymalnie wykorzystać roślinę i zgromadzić większe zapasy na zimę.

Jeśli nie masz sposobności samodzielnie zadbać o pozyskanie surowca, nie masz co się załamywać. Obecnie na rynku dostępnych jest wiele preparatów zawierających w swoim składzie sok z pokrzywy. Herbata z pokrzywy dostępna jest niemalże w każdej aptece za parę złotych.

Skład wyciągu z pokrzywy:

• superlektyna UDA - hamuje rozwój wirusów
• kwasy organiczne - mrówkowy i octowy, jak również histamina i acetylocholina.
• łatwo przyswajalne mikroelementy: wapń, fosfor, żelazo, siarka, potas, jod i sód. Są one potrzebne do prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych.
• Witamina K, flawonoidy i garbniki poprawiają krzepliwość krwi i wchłanianie wapnia. Zapobiega to krwawieniom. Flawonoidy i garbniki dodatkowo pomagają pozbyć się toksyn z organizmu.
• witamina B2 (ryboflawina) - jej niedobór może powodować zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego oraz stany zapalne błon śluzowych.
• naturalne barwniki roślinne beta-karoten, chlorofil i ksantofil
• witamina C
• kwas pantotenowy, który działa przeciwzapalnie i zwiększa tępo regeneracji tkanek
• olejki eteryczne
• fitosterole
• karotenoidy
• serotoninę

Działanie pokrzywy:

• poprawia stan cery, paznokci i włosów nadając im piękny połysk
• oczyszcza organizm z toksyn i kwasu moczowego, co wykorzystuje się podczas leczenia dny moczanowej
• wzmacnia układ odpornościowy poprzez stymulację leukocytów, ma działanie antybakteryjne i antywirusowe
• liście mają działanie przeciwalergiczne i oczyszczają zatoki, dlatego herbata z pokrzywy jest zalecana podczas leczenia kataru siennego
• wpływa na emisję enzymów z trzustki, przez co obniża poziom cukru we krwi
• dostarcza dużo żelaza co przeciwdziała niedokrwistości, anemii i słabemu krzepnięciu krwi. W efekcie zwiększa ilość hemoglobiny i erytrocytów we krwi, co przekłada się na lepsze krążenie i wydolność fizyczną.
• zapobieganie tworzenia się piasku nerkowego, dlatego stosuje się ją jako suplement diety podczas leczenia chorób
• wykorzystywana jet także do leczenia prostaty i zapaleń dróg moczowych
• wspomaga trawienie, przez pobudzenie żołądka do emisji soków trawiennych
• zapobiega wrzodom żołądka i jelit
• pomaga pozbyć się flegmy z narządów oddechowych i oczyszcza zatoki
• przeciwdziała schorzeniom wątroby i dróg żółciowych, chorobom śledziony
• liście przejawiają tendencje do łagodzenia obrzęków i skurczy, a także zapalenia nerwów kończyn, rwy kulszowej i lumbago.
• wyciąg z korzenia ma działanie przeciwgrzybicze

Pokrzywa przeciwwskazania

W przypadku cyst, nowotworu macicy i krwotoków spowodowanych polipami nie należy przyjmować pod żadną postacią pokrzywy. Podobne przeciwwskazania występują w wypadku innych chorób leczonych chirurgicznie. Pomimo zastosowania wyciągu z pokrzywy w leczeniu nerek przed rozpoczęciem przyjmowania należy skonsultować się z lekarzem.

Wywaru, soku ani nalewek nie należy łączyć z lekami przeciwcukrzycowymi, ponieważ wzmacniają ich efekt.

Pomimo, że od wieków pokrzywie zwyczajnej przypisuje się zwiększenie produkcji mleka u matek karmiących piersią. Zaleca się niestosowanie pokrzywy w okresie ciąży i karmienia piersią, ponieważ nie ma żadnych danych o wpływie pokrzywy na rozwój płodu i noworodka (jeśli ktoś na takowe natrafi będę wdzięczny za namiary na nie).

Uprawa:

Pokrzywa zwyczajna to wieloletnia, rozłogowa roślina o wysokości od 0,5-2 metrów. Jej duże liście o sercowatym kształcie pokryte są od spodu parzącymi włoskami. Rozłogi (korzenie) sięgają nawet do 45 centymetrów.

Uprawa pokrzywy zwyczajnej w przydomowym zielniku nie sprawia właściwie żadnych trudności. Chociaż nie ma wygórowanych wymagań glebowych, to jednak najchętniej porasta żyzne i wilgotne gleby położone w zacienionych kątach ogródków.

Zbiory liści i łodyg odbywają się właściwie od późnej wiosny do późnej jesieni. Jest to okres kwitnienia pokrzywy, dlatego w roślinie krąży najwięcej substancji aktywnych. Liście należy suszyć w zacienionym i przewiewnym pomieszczeniu. Korzenie wykopuje się dopiero po sezonie.

Pamiętaj, że pokrzywa rozmnaża się poprzez odkłady (przyginanie łodyg do ziemi) i rozłogi (kłącza wychodzące spod ziemi), dlatego nie ma potrzeby zbierania nasion.

Byłbym zapomniał o tym, że profesjonalni ogrodnicy przygotowują nawóz z pokrzywy. Liście i łodygi wrzucają do zbiornika z wodą na parę dni. Po fermentacji wody używa się jako naturalnego nawozu do podlewania i oprysku innych roślin. Nawóz nie tylko dostarcza substancji odżywczych, ale także chroni przed pasożytami.

Przepisy:

Herbata z pokrzywy:

Herbatę ze świeżych liści parzy się we wrzątku zaledwie pół minuty. Z suszu nieco dłużej - minutę może dwie. Spotkałem się z poradami dotyczącymi parzenia pod przykryciem przez 10 minut. Napar nabiera wtedy znacznie intensywniejszego smaku i zapachu. Nasilają się również właściwości moczopędne.

Na szklankę naparu przypada około łyżeczka z kopką ziela. Napar należy przyrządzać ze świeżej porcji pokrzywy. Herbata powinna mieć jasnożółtą barwę z odcieniem zieleni i intensywny, cierpko-gorzkawy smak. Działa chłodząco, ale nie gasi pragnienia.

Zaleca się jej picie na czczo, raz dziennie bez cukru. Pierwsze parę szklanek może charakterystycznym cierpkim smakiem zniechęcać, ale szybko da się do niego przyzwyczaić. Można także spróbować poprawić smak napoju poprzez pomieszanie go z melisą i rumiankiem.

W wypadku kuracji można krótkotrwale zwiększyć dzienną ilość filiżanek herbaty z pokrzywy do trzech. Większa ilość może powodować przeczyszczenia i uczucie pragnienia.

Sok z pokrzywy

Sok z pokrzywy przyrządza się ze świeżych łodyg i liści. Po dokładnym umyciu rośliny należy przepuścić ją przez sokowirówkę.

Napój pije się z kieliszków. Jeden dziennie w zupełności wystarczy.

Chipsy z pokrzywy

Pamiętam, że kiedyś szukając informacje o pokrzywach znalazłem przepis na to danie. Dorodne liście pokrzywy moczy się w cieście naleśnikowym a następnie smażyły na gorącym oleju. Chipsy można doprawić według własnego smaku dowolnymi przyprawami.

Zupa z pokrzyw

Kolejnym ciekawym przepisem na danie z pokrzywy jest zupa. Jest ona bardzo łatwa i szybka do przyrządzenia.

Przygotowuje się ją tylko i wyłącznie z górnych liści pokrzywy, ponieważ są najdelikatniejsze. Potrzeba ich około 50dag. 

Pozostałe składniki zupy z pokrzywy to 2 ząbki czosnku, 0.5 litra wywaru z włoszczyzny i tyle samo mleka. Do tego pół szklanki śmietany, łyżka masła i mąki. Całość doprawia się kostką rosołową, imbirem, solą i pieprzem, a także gałką muszkatołową.

Posiekaną i sparzoną pokrzywę z czosnkiem (również posiekanym) dusi się na maśle, następnie się ją miksuje i zalewa wywarem z jarzyn. Dodaje się mleka i kostkę rosołową. Po zagotowaniu pozostaje już tylko zagęszczenie zupy śmietaną z mąką i doprawienie. Zupę podaje się z przeciętymi jajkami na twardo (podobnie jak żurek).

Wiosenna pasta z pokrzywy i krwawnika do chleba

Pół szklanki drobno posiekanej pokrzywy i tyle samo krwawnika należy wymieszać z 4 łyżkami jogurtu naturalnego i 4 łyżkami twarożku. Doprawić solą, pieprzem i szczypiorkiem.

Ciekawostki związane z pokrzywą

Dla tych co dotarli tak daleko mam na koniec jeszcze garść ciekawostek związanych z pokrzywą.

• Przed spopularyzowaniem się bawełny i jedwabiu, czyli do około XVI wieku, pokrzywa zwyczajna była bardzo popularnym surowcem z którego wytwarzano tkaniny, liny i sita. Z powodu biedy i braku innych materiałów do powrotu do tej tradycji zmuszone zostały ofiary II Wojny Światowej. Do dziś jednak z włókien pokrzywy wytwarza się sieci rybackie i szpagat (rodzaj sznurka).
• Niektóre słodycze, wódki, likiery i piwa barwione są sokiem z pokrzywy, ponieważ stanowi naturalny i nieszkodliwy zielony barwnik.
• Siano z pokrzywy jest obfitą w witaminy i minerały naturalną paszą dla zwierząt hodowlanych.
• Do dziś koczownicze ludy Azjatyckich stepów doceniają lecznicze właściwości pokrzywy, która stanowi podstawę ich medycyny.

Źródła:

• Maria Treben - Apteka Pana Boga
• Dr Peter J. D'Adamo, Catherine Whitney - Encyklopedia Zdrowia. Jedz zgodnie ze swoją grupą krwi.